Khủng hoảng tuổi lên 2: Hiểu để đồng hành cùng con khôn lớn

Nuôi dạy trẻ 2 tuổi không hề đơn giản, đặc biệt khi bé đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ cả về trí não lẫn thể chất. Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu học hỏi, muốn tự làm mọi thứ theo ý mình nhưng lại chưa thể diễn đạt rõ ràng hoặc thực hiện thành công. Điều này dễ dẫn đến tình trạng cáu giận, khóc lóc, ăn vạ hay chống đối. Đây chính là giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2, đòi hỏi cha mẹ cần chuẩn bị tâm lý vững vàng và có cách xử lý phù hợp để cùng con vượt qua một cách nhẹ nhàng, vui vẻ.

Khủng hoảng tuổi lên 2 là gì?

Khủng hoảng tuổi lên 2 (terrible two) là giai đoạn thay đổi tâm lý quan trọng của trẻ, thường diễn ra từ 18 tháng đến 3 tuổi. Trong thời kỳ này, bé bắt đầu tò mò khám phá thế giới xung quanh và mong muốn tự lập, làm mọi thứ theo ý mình mà không muốn tuân theo các quy tắc do người lớn đặt ra. Khi không đạt được điều mong muốn, trẻ có thể dễ dàng cáu giận, khóc lóc, ăn vạ, mất kiểm soát hoặc có những hành vi không phù hợp như nổi giận, la hét.

Nhiều bậc cha mẹ từng nghe đến thuật ngữ “tuần khủng hoảng của bé 2 tuổi” nhưng vẫn chưa thực sự hiểu rõ khủng hoảng tuổi lên 2 là gì và khi nào nó bắt đầu. Theo các chuyên gia, giai đoạn này có thể xuất hiện từ khi bé 18 tháng, thậm chí sớm hơn – ngay sau sinh nhật đầu tiên. Một số trẻ có thể trải qua giai đoạn này muộn hơn, khoảng 3 tuổi.

Về bản chất, khủng hoảng tuổi lên 2 là một giai đoạn giúp trẻ thử nghiệm sự độc lập, học cách truyền đạt nhu cầu và mong muốn cá nhân. Đồng thời, bé cũng dần nhận thức được rằng mong muốn của mình đôi khi có thể khác với những người xung quanh.

>>/ Xem thêm: Top 9 trò chơi cho trẻ mầm non 2 tuổi giúp phát triển trí tuệ

Dấu hiệu của khủng hoảng tuổi lên 2

Trong giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2, trẻ trở nên bướng bỉnh hơn, dễ cáu gắt và thường xuyên thể hiện sự phản kháng, muốn làm mọi thứ theo ý mình. Do đó, cha mẹ cần quan sát các dấu hiệu và tìm hiểu nguyên nhân để có cách hỗ trợ con phù hợp.

Theo các chuyên gia tâm lý, mỗi trẻ có thể biểu hiện khủng hoảng khác nhau, nhưng vẫn có một số dấu hiệu chung sau:

• Bộc lộ cảm xúc bằng cơn giận dữ: Một nghiên cứu năm 2003 cho thấy, khoảng 75% cơn giận dữ của trẻ từ 18 – 60 tháng tuổi kéo dài dưới 5 phút. Những cơn giận này có thể từ than vãn nhẹ đến khóc lóc, ăn vạ, la hét hoặc thậm chí là đánh, đá, cắn, ném đồ…
• Thường xuyên nói “Không”: Trẻ ở giai đoạn này có xu hướng từ chối mọi lời đề nghị từ người lớn, chẳng hạn như “Đến giờ ăn rồi, con lại đây mẹ đút cơm nào” hay “Con chơi cái này nhé.” Việc nói “không” không phải vì trẻ thực sự không muốn, mà chỉ là cách để thu hút sự chú ý và khẳng định bản thân.
• Muốn tự lập, làm theo ý thích: Trẻ 2 tuổi thích tự làm mọi việc dù chưa thực sự thành thạo, chẳng hạn như tự xúc cơm dù cầm thìa sai cách hay tự mang dép dù đi nhầm chân. Đây là dấu hiệu cho thấy bé đang cố gắng chứng minh sự độc lập của mình.
• Tâm trạng thay đổi thất thường: Bé có thể vui vẻ trong một phút nhưng ngay sau đó lại khóc lóc, la hét vì thất vọng khi không thể tự làm mọi thứ như mong muốn. Điều này xuất phát từ việc trẻ chưa đủ kỹ năng để diễn đạt cảm xúc và nhu cầu của mình.
• Bảo vệ lãnh thổ: Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu hiểu về khái niệm sở hữu nên thường có phản ứng mạnh nếu cảm thấy bị xâm phạm “lãnh thổ”. Trẻ có thể giành đồ chơi, không muốn chia sẻ hoặc thậm chí đánh nhau để bảo vệ những gì mình cho là của riêng.

>>>/ Bạn có thể quan tâm: 6 Cách làm đồ chơi cho trẻ mầm non từ phế liệu

Khủng hoảng tuổi lên 2 kéo dài bao lâu?

Theo các chuyên gia tâm lý, khủng hoảng tuổi lên 2 thường bắt đầu từ 12 – 30 tháng tuổi và có thời gian kéo dài khác nhau ở mỗi trẻ. Một số bé chỉ trải qua giai đoạn này trong thời gian ngắn, trong khi những bé khác có thể gặp phải tình trạng này lâu hơn. Thông thường, khi trẻ phát triển ngôn ngữ tốt, hiểu rõ các quy tắc và biết cách diễn đạt mong muốn, các dấu hiệu khủng hoảng sẽ dần giảm bớt.

Cách cha mẹ giúp con vượt qua khủng hoảng tuổi lên 2

Khủng hoảng tuổi lên 2 là một giai đoạn phát triển tâm sinh lý bình thường của trẻ. Cha mẹ không nên né tránh hay áp đặt mà cần kiên nhẫn đồng hành cùng con. Dưới đây là một số kinh nghiệm giúp cha mẹ hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng:

• Hiểu và đồng hành cùng con: Hãy đặt mình vào vị trí của trẻ để cảm nhận và thấu hiểu những gì con đang trải qua. Sự quan tâm và chia sẻ từ cha mẹ sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và tin tưởng hơn.
• Lắng nghe và quan sát: Chú ý đến hành động và lời nói của trẻ để hiểu rõ những vấn đề con đang gặp phải. Thay vì ép buộc, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ chia sẻ cảm xúc bằng những câu hỏi gợi mở.
• Cho trẻ lựa chọn trong khuôn khổ: Thay vì áp đặt, hãy để trẻ có quyền đưa ra lựa chọn phù hợp trong giới hạn nhất định. Điều này giúp trẻ cảm thấy mình được tôn trọng và có thể kiểm soát tình huống theo cách riêng.
• Phát triển kỹ năng ngôn ngữ: Một trong những nguyên nhân chính của khủng hoảng tuổi lên 2 là do trẻ chưa hoàn thiện khả năng giao tiếp. Cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện, chơi cùng con và đọc sách cho con nghe để giúp trẻ trau dồi từ vựng, diễn đạt suy nghĩ và cảm xúc tốt hơn.
• Chuyển hướng sự chú ý: Khi trẻ đang cáu giận hoặc ăn vạ, thay vì cố gắng dỗ dành, cha mẹ có thể hướng sự tập trung của trẻ sang một điều gì đó thú vị hơn. Nếu trẻ vẫn tiếp tục hành vi tiêu cực, hãy phớt lờ để trẻ hiểu rằng cách cư xử đó không mang lại kết quả mong muốn.
• Không nhắc lại hành vi tiêu cực: Khi trẻ đã bình tĩnh, cha mẹ không nên trách móc hay nhắc lại những hành vi không đúng trước đó. Thay vào đó, hãy khen ngợi những hành động tích cực của trẻ để khuyến khích con cư xử tốt hơn.

Dù giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 có thể khiến cha mẹ mệt mỏi, nhưng hãy nhớ rằng đây không phải là sự chống đối mà chỉ là cách trẻ thể hiện sự độc lập và bày tỏ cảm xúc khi chưa thể diễn đạt rõ ràng. Hy vọng những thông tin từ Dino Kinder sẽ giúp bạn đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng và hiệu quả.

Tags:dạy kỹ năng sống cho trẻ 2 tuổitrẻ 2 tuổi